โล่งใจ! “บุษบาลุยไฟ” ทางทีวีช่องไทยพีบีเอส ละครที่ทำให้ผมต้องอยู่กับบ้านอาทิตย์ละสามวัน จบได้เมื่อเสาร์ที่แล้ว
เพื่อนที่ดูด้วยกัน หวือหวาวาบหวามกับเรื่องรักของหนุ่มๆ สาวๆสมัยรัชกาลที่ 3 แต่ผมกลับสนุกแบบแทบบ้า...ที่ละครเขาปั้นเอาคุณพุ่ม บุษบา ท่าเรือจ้าง มาต่อปากต่อคำกับ “สุนทรภู่”
ฉากสุนทรภู่ว่ากลอนให้ ครูมีเป่าปี่ตาม...ครูมีคนนี้ผมเพิ่งรู้ เป็นแรงบันดาลใจให้สุนทรภู่เขียนให้พระอภัยมณี เลือกปี่เป็นวิชากำราบศัตรูคู่ศึก
ใครจะคิดว่าคนโบราณรุ่นสุนทรภู่จะจินตนาการได้โลดโผนยิ่งใหญ่...สร้างพระเอกให้ใช้ปี่เป็นอาวุธได้
แต่เมื่อนึกๆไป เรื่องระเด่นลันได ที่พระยามหามนตรี (ทรัพย์) แต่ที่คุณพุ่มยื่นให้ลำจวนฝึกอ่าน...ทำให้ผมนึกถึง ตอนที่ท้าวระเด่น เที่ยวสีซอขอทาน ร้องคลอเล่นเป็นแค่ “สุวรรณหงส์ถูกหอกอย่าบอกใคร...”
เด็กรุ่นผมฟังชื่อเรื่องสุวรรณหงส์จากแม่ แต่ไม่เคยรู้เรื่อง สุวรรณหงส์เป็นไง
เมียคนแรก...สุวรรณหงส์ได้จากการไต่ไปกับสายว่าว เข้าไปหาถึงห้อง ฮือ! นี่ก็เป็นยิ่งกว่ายอดจินตนาการ
สี่พี่เลี้ยงนางเอกวางกับดักเป็นหอกไว้ตรงหน้าต่าง ที่มาของกลอนสุวรรณหงส์ถูกหอก...มาจากตอนนี้ ในละครสุวรรณหงส์ตาย แล้วก็ฟื้นมาได้เมียอีกสามคน รวมเป็นสี่
ทั้งสถานที่ ทั้งเรื่องราว ที่วนเวียนอยู่ท่าช้าง วัดอรุณฯ วัดทอง ฯลฯ หรือบางยี่ขัน เหมือนผมเกิดอารมณ์เดจาวู...คือ เคยเดิน เคยอยู่มาแล้ว ตั้งแต่สมัยนมแตกพานจนเป็นหนุ่ม
ก่อนจะโตมาหากินทางเขียนหนังสือ...เณรวัดดาวดึงษ์บางยี่ขัน จำวัดในโบสถ์ มีภาพเขียนมโหสถของคงแป๊ะอยู่ฝาผนัง เคยเดินทะลุโรงเหล้าบางยี่ขัน ไปวัดคฤหบดี วัดที่พระยาราชมนตรี พ่อคุณพุ่ม สละที่ดินสร้างเป็นวัดถวาย
...
รัชกาลที่ 3 พระราชทาน พระแซกคำ เป็นพระประธานในโบสถ์ ว่ากันโดยลำดับ...นับพระแก้วมรกต เป็น 1 พระบาง เป็น 2 พระแซกคำ เป็น 3 รวมฐานะพ่อคุณพุ่ม เป็น “ขุนคลังแก้ว” เงินถุงแดงไถ่ประเทศ คนนี้แหละรักษา
ส.พลายน้อย เขียนประวัติคุณพุ่มว่า แต่เล็ก ร.3 โปรดเลี้ยงดูอุ้มชูเอ็นดูเหมือนลูก...ยังไม่นับความสัมพันธ์ กับสมเด็จพระปิ่นเกล้า ลึกซึ้งถึงขนาดกล้าแย่งพระแสง
ดูบุษบาลุยไฟ ผมไม่เชื่อ...พระยานครบาลละครตัวร้าย จะกล้าหืออือ...ตอแยวอแวกับคุณพุ่มแม้แต่นิดน้อย
ไม่ว่ากัน ละครคือละคร จริงจังมากไป รสอารมณ์เร้าใจก็ไม่มี
นี่ยังไม่รวมความฝังใจ...จากนิราศภูเขาทอง ถึงหน้าวังดังหนึ่งใจจะขาด คิดถึงบาทบพิตรอดิศร...และอีกหลายคำกลอน อ่านตอนเด็ก ก็คิดว่าสุนทรภู่อาลัยอาวรณ์ ถึงสมัยรุ่งเรืองเป็นอาลักษณ์รัชกาลที่ 2
ดูละครตอนแก่รู้ว่า บ้านหลังที่สุนทรภู่เคยอยู่ ร.3 ท่านเอาคืน ไปยกให้พระยาราชมนตรี ชื่อภู่เหมือนกัน
จึงรับรู้กลอนวรรค ใจจะขาด...ขาดแค่ไหน เมื่อเห็นบ้านหลังที่ตัวเองเคยอยู่
และยิ่งเมื่อรู้ “เรือนแพ” ใกล้ท่าเรือจ้าง ท่าช้าง คือเรือนพำนัก คุณพุ่ม...ลูกสาวพระยาราชมนตรี ทุกเรื่องราวผูกโยงใจให้วุ่นว้า...ไปกับทุกฉากทุกตอนในละคร
ไม่ว่าใครจะดูบุษบาลุยไฟ ได้รสอารมณ์ไปทางไหน แต่สำหรับผม...นี่คือความสุขในยามที่หาได้ยาก
โชคดีได้ดูละครดีถูกใจ ในช่วงเวลาที่ต้องทนดูละครการเมือง หลายนักแสดงในเพื่อไทยการละคร ไปที่ไหนได้ยินแต่เสียงว่าเล่นทุกบทกันได้หน้าด้านหน้าดำ เหลือกล้ำเหลือเกิน.
กิเลน ประลองเชิง
